Kalwaria (Golgota). Skała w kształcie przypominającym czaszkę, pozostałość po kamieniołomie, miejsce ukrzyżowania Jezusa Chrystusa. Obecnie jest to kaplica na drugiej kondygnacji bazyliki, podzielona na dwie części: katolicką kaplicę Przybicia do Krzyża i grecką Śmierci na Krzyżu. W tej drugiej pod ołtarzem znajduje się otwór, gdzie miał być postawiony krzyż. Według tradycji żydowskiej, Golgota jest miejscem, gdzie został pochowany Adam, a Abraham składał ofiarę Bogu ze swojego syna Izaaka.

Bazylika Grobu Świętego w Jerozolimie (Kościół Zmartwychwstania Pańskiego, Sanctum Sepulchrum)

Najważniejsza świątynia chrześcijańska, położona w Dzielnicy Chrześcijańskiej Jerozolimy, w miejscu męki, ukrzyżowania, złożenia do grobu i zmartwychwstania Jezusa Chrystusa.

Pierwsza świątynia, trzykrotnie większa od obecnej, powstała w latach 326-335 z fundacji cesarza Konstantyna. Po zburzeniu jej przez Persów (614) została odbudowana w 628 r. przez jerozolimskiego patriarchę Modesta. Przetrwała do początku XI wieku, kiedy została niemal zrównana z ziemią z rozkazu kalifa Al-Hakima. Częściową odbudowę świątyni przeprowadzono w latach 1042-1048, kiedy wyremontowano Kalwarię i rotundę z absydą. Po zdobyciu Jerozolimy przez krzyżowców (1099) w bazylice rozpoczął się pięćdziesięcioletni okres remontów i rozbudowy. Na przestrzeni kolejnych wieków budowla wielokrotnie padała ofiarą trzęsień ziemi, pożarów i zniszczeń wojennych. W efekcie często była poddawana licznym przeróbkom, przebudowie i restauracji. Ostatnie znaczące prace budowlane miały miejsce w 1810 roku (po pożarze) pod kierunkiem greckiego architekta Nikolaosa Komnenosa.