Miejsce grobu

W 2016 roku pierwszy raz od ponad dwustu lat podniesiono marmurową płytę na grobie Jezusa w jerozolimskiej bazylice. Okazało się, że zgodnie z XVI-wiecznymi przekazami, znajduje się pod nią płytka wnęka, a niżej kolejna płyta okrywająca właściwy grób. 28 października podniesiono tą drugą, starszą, oryginalną płytę, którą nakazała położyć cesarzowa Helena, próbując w ten sposób zapobiec kruszeniu świętej skały przez pielgrzymów. Prace trwały 60 godzin, a wszystko rejestrowała ekipa National Geographic. Według archeologów wnętrze niszy grobowej „było nienaruszone”, a sam grób zachował swoją pierwotną lokalizację. Potwierdzono również istnienie w tym miejscu wapiennej jaskini. Były to pierwsze w historii badania naukowe grobu Jezusa.

Odnalezienie lokalizacji grobu i Golgoty było efektem wyprawy matki Konstantyna I Wielkiego Heleny, obecnie świętej kościołów prawosławnego i katolickiego. Przybyła do Jerozolimy w 326 roku i opierając się na wiedzy i tradycji jerozolimskiej wspólnoty chrześcijańskiej uznała, że święte miejsca znajdują się pod wybudowaną przez Rzymian w latach 40. II wieku świątynią Jowisza Kapitolińskiego. Helena zdecydowała o jej wyburzeniu, a następnie kierowała pracami wykopaliskowymi, które doprowadziły do odnalezienia skały Golgoty, trzech krzyży i samego grobu. W 326 roku rozpoczęła się budowa nowej bazyliki, która trwała 9 lat.

Edykuła i Grób Jezusa

Budowla otaczająca Grób Jezusa (Aedicula). Wybudowana w 1810 roku po pożarze bazyliki z 1808 roku. W środku znajdują się 2 pomieszczenia: kaplica Anioła z ołtarzem oraz małe (2 m kw.) pomieszczenie z grobem. 

Bazylika Grobu Świętego w Jerozolimie (Kościół Zmartwychwstania Pańskiego, Sanctum Sepulchrum)

Najważniejsza świątynia chrześcijańska, położona w Dzielnicy Chrześcijańskiej Jerozolimy, w miejscu męki, ukrzyżowania, złożenia do grobu i zmartwychwstania Jezusa Chrystusa.

Pierwsza świątynia, trzykrotnie większa od obecnej, powstała w latach 326-335 z fundacji cesarza Konstantyna. Po zburzeniu jej przez Persów (614) została odbudowana w 628 r. przez jerozolimskiego patriarchę Modesta. Przetrwała do początku XI wieku, kiedy została niemal zrównana z ziemią z rozkazu kalifa Al-Hakima. Częściową odbudowę świątyni przeprowadzono w latach 1042-1048, kiedy wyremontowano Kalwarię i rotundę z absydą. Po zdobyciu Jerozolimy przez krzyżowców (1099) w bazylice rozpoczął się pięćdziesięcioletni okres remontów i rozbudowy. Na przestrzeni kolejnych wieków budowla wielokrotnie padała ofiarą trzęsień ziemi, pożarów i zniszczeń wojennych. W efekcie często była poddawana licznym przeróbkom, przebudowie i restauracji. Ostatnie znaczące prace budowlane miały miejsce w 1810 roku (po pożarze) pod kierunkiem greckiego architekta Nikolaosa Komnenosa.