Józef Mehoffer Autoportret, Muzeum Narodowe w Krakowie, fot.: muzea.malopolska.plJózef Mehoffer przy obrazie VI stacji drogi krzyżowej – Święta Weronika ociera twarz Jezusowi, fot.: Narodowe Archiwum Cyfrowe
JÓZEF MEHOFFER. Jeden z najważniejszych artystów Młodej Polski, mistrz secesyjnej dekoracji, uczeń Matejki i przyjaciel Wyspiańskiego. Urodził się w 1869 roku jako syn austriackiego urzędnika; studiował w Krakowie, Wiedniu i Pradze, był profesorem krakowskiej ASP i dwukrotnie jej rektorem. Od 1907 roku przez 10 lat mieszkał w zabytkowym dworze w Jankówce koło Wieliczki, a po powrocie do Krakowa w kamienicy Szołayskich i Pałacu pod Szyszkami – który obecnie jako „Dom Józefa Mehoffera” jest oddziałem Muzeum Narodowego w Krakowie. Po wybuchu wojny został zatrzymany przez Niemców i osadzony w obozie na terenie Czechosłowacji, skąd został wypuszczony w efekcie interwencji włoskiego rządu i Watykanu. Zmarł w 1946 roku; został pochowany na Cmentarzu Rakowickim.
Poza malarstwem sztalugowym zajmował się głównie realizacją polichromii i projektowaniem witraży. Karierę rozpoczął wykonując, wspólnie z Wyspiańskim, polichromię Jana Matejki w prezbiterium kościoła Mariackiego (1889). Międzynarodowy sukces odniósł zwyciężając w konkursie na witraż do katedry we Fryburgu, gdzie później, przez kilka dekad, wykonał ich kilkanaście. Projekty witraży Józefa Mehoffera zostały zrealizowane m.in. w kaplicach Świętokrzyskiej na Wawelu, Grauerów w Opawie, Orgelmeistrów w Wiedniu oraz w katedrach we Włocławku, Przemyślu i Lwowie. Jest autorem polichromii skarbca i kaplicy Szarfańców w katedrze wawelskiej, sali posiedzeń „Domu pod Globusem” przy ul. Basztowej, sejmu w Warszawie, kościoła w Turku, a także modernistycznej mozaiki w kopule katedry ormiańskiej we Lwowie oraz drogi krzyżowej, która znajduje się w kaplicy Męki Pańskiej w Bazylice oo. Franciszkanów w Krakowie.